Iωάννα Γκανέτσα
15 λεπτά με φόντο τη λογοτεχνία
Τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου και βρισκόμαστε στη Λάρισα για την προγραμματισμένη μας συνάντηση με την Ιωάννα Γκανέτσα. Μία συγγραφέα η οποία κατάφερε με την τελευταία της δουλειά να «μιλήσει» σε αναγνώστες όλων των προφίλ και ηλικιών. Με όχημα το ταξίδι στον μεγάλο ωκεανό της λογοτεχνίας και φόντο τον έρωτα, πατάμε το “record” και ξεκινάμε.
Σε ποια ηλικία καταλάβατε ότι σας γοητεύει και σας εκφράζει ο γραπτός λόγος;
Εκτιμώ τις λέξεις. Ο γραπτός λόγος έχει μια γοητεία στην οποία ακόμη και αυτοί που δε διαβάζουν θα υποκύψουν με την πρώτη ευκαιρία, όταν τύχει να διαβάσουν κάτι που θα τους ιντριγκάρει. Όσο για μένα, από την πρώτη στιγμή που έμαθα να γράφω και να διαβάσω απέκτησα με τον γραπτό λόγο μια σχέση… έρωτα! Η συνάντησή μας ήταν καρμική, θα έλεγα. Είναι πια βέβαιο ότι υπηρετώ τον γραπτό λόγο με πάθος. Τον αγαπώ για την προοπτική που ανοίγει στη φαντασία, τη συζήτηση, τη φιλοσοφία των πραγμάτων.
Άρα αρχίσατε να «σκαρώνετε» φράσεις από την παιδική σας ηλικία. Σκαλίζοντας και πάλι το παρελθόν, θυμόσαστε την πρώτη μικρή ιστορία που γράψατε;
Ομολογώ πως όχι. Θυμάμαι πιο έντονα τα πρώτα στιχάκια και ποιήματα της εφηβείας. Έχω πολλά τετράδια από αυτά. Άγουρες και την ίδια στιγμή μεστές σε συναισθήματα λέξεις που εξέφραζαν όσα αδυνατούσα να προφέρω. Όποιος γράφει πολύ, σπανίως μιλάει πολύ. Αφήνει τις λέξεις να μιλήσουν. Είναι ένα αέναο ταξίδι, μια συνεχής ανάγκη να απελευθερώνει τις λέξεις από τα αόρατα δεσμά των σκέψεων και να τις αφήνει να καλπάσουν στο άγνωστο, έως ότου βρουν τους σωστούς αποδέκτες.
Κυριακή, Δεκέμβριος: Σας εμπνέει το «γκρίζο» μιας μέρας σαν κι αυτή και αν ναι, με ποιο τρόπο;
Κάθε χρώμα της μέρας μπορεί να αποτελέσει μια γόνιμη στιγμή, όπως και όλες οι διαθέσεις μπορούν να πυροδοτήσουν την ανάγκη για γράψιμο. Σίγουρα η μελαγχολία του καιρού λειτουργεί ενδοσκοπικά. Κλείνεσαι στο καβούκι σου και βουτάς σε όσα γεννά η μοναχικότητα σου. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, οι περισσότεροι καλλιτέχνες –στην καρδιά πρώτα από όλα καλλιτέχνες- διακατέχονται από αυτή. Η εσωτερικότητα -αυτό που οι λιγότεροι μυημένοι στις τέχνες αποκαλούν μοναξιά- βαδίζει χέρι χέρι με τη δημιουργία. Όταν, λοιπόν, μια τέτοια «γκρίζα» μέρα έρχεται στο φως, χαϊδεύει τις απολήξεις των δακτύλων μου και εκείνα χτυπούν τα γράμματα στα λευκά φύλλα του υπολογιστή και καλλιεργούν τα χωράφια της δημιουργίας μου.
Τα βιβλία σας αφορούν τον έρωτα. Πέρα από πηγή έμπνευσης, σε τί άλλο θα μπορούσε να μεταφραστεί αυτή η λέξη; Λειτουργεί για παράδειγμα, οδοδεικτικά, στη δημιουργία σας;
Ο έρωτας, παρότι του προσδίδουν το κόκκινο χρώμα, είναι στην πραγματικότητα ένας λευκός καμβάς. Ανάλογα με τους ανθρώπους που συναντά και τους έρωτες που ζει, κάθε ένας μας φτιάχνει τον δικό του μοναδικό πίνακα, αφήνει το δικό του αποτύπωμα, όσο όμοια χαρακτηριστικά κι αν φέρουν κάποιοι έρωτες. Μέσα από τα βιβλία μου αναζητώ τα χνάρια των αναγνωστών στα μονοπάτια του. Προσπαθώ να αναμοχλεύω, να ξυπνώ, να γεννώ συναισθήματα σε όσους διαβάζουν τα μυθιστορήματά μου. Ο έρωτας, λοιπόν, πλην όλων όσων σαφέστατα είναι, για μένα είναι και μια πρόκληση.
«Το Άνθος της Ζωής»: Η δεύτερη, και πιο πρόσφατη δημιουργία σας. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τις κριτικές που λαμβάνετε στα media αλλά και στις παρουσιάσεις του βιβλίου;
Mόνο θετικό πρόσημο έχει δώσει «Το άνθος της ζωής» και είμαι πολύ ικανοποιημένη γι’ αυτό! Συνεχίζει το ταξίδι του καθημερινά και τα μηνύματα που λαμβάνω είναι ενθαρρυντικά. Χαίρομαι πολύ. Η συγγραφή του ήταν ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι κατά τη διάρκεια του οποίου μια ερωτική ιστορία έπρεπε να αναμειχθεί με στοιχεία φιλοσοφίας, έρευνας πάνω σε φυτά και δέντρα, τη σύνδεσή τους με τον έρωτα, νοήματα με διπλές αναγνώσεις και τόσα άλλα που προσπάθησα να βουτήξω στην κολυμπήθρα της λογοτεχνίας και να βγάλω από εκεί ως ένα άρτιο και ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Εύχομαι ο χρόνος να συνεχίσει να με να δικαιώνει!
Την ίδια στιγμή, γνωρίζουμε πως ήδη βρίσκεται στα σκαριά ένα νέο μυθιστόρημα με την υπογραφή σας. Θα μας πείτε κάτι παραπάνω;
Το βιβλίο βρίσκεται ήδη στα έμπειρα χέρια του εκδοτικού οίκου ΝΙΚΑΣ, ο οποίος με τιμά προσθέτοντας τα βιβλία μου στην εβδομήντα χρόνων πορεία του στον εκδοτικό χώρο. Αυτό που μπορώ να ανακοινώσω ως τη στιγμή που μιλάμε είναι ότι θα κυκλοφορήσει μέσα στην επόμενη χρονιά και ότι κύριος τόπος εξέλιξης της ιστορίας είναι και πάλι υπαρκτός τόπος, όπου ταξίδεψα για να συλλέξω πληροφορίες: Το μουσείο των ραγισμένων σχέσεων, στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας. Έχει πραγματικά μεγάλο ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς αντικείμενα που -αν και δεν έχουν εμπορική ή ιστορική αξία- έχουν βρει τη θέση τους σ’ ένα μουσείο που διαφυλάσσει τη συναισθηματική κληρονομιά ερώτων και όχι μόνο. Κάπου εκεί –και φυσικά όχι μόνο εκεί-ο νέος ήρωας μου, αν και μεγαλύτερος σε ηλικία από τον προηγούμενο – τον Οδυσσέα (Το άνθος της ζωής), ξεκινά την ενδοσκόπηση του, με αφορμή έναν έρωτα που άφησε στο Παρίσι, έναν έρωτα που πάντα βρίσκει τρόπους να επανέρχεται στο προσκήνιο. Ως το τέλος του βιβλίου, θέλω να πιστεύω ότι ο αναγνώστης θα αναγνωρίσει αρκετές φορές γνώριμα σε εκείνον συναισθήματα και θα νιώσει την επιθυμία να πάρει εκείνος την απόφαση για το αν αυτός ο έρωτας πρέπει να μπει στο μουσείο ή να έχει μια δεύτερη ευκαιρία.
Για κάποιον που δε σας γνωρίζει, βιοπορίζεστε από τη συγγραφή;
Η βασική ιδιότητά μου είναι αυτή του αστυνομικού, ωστόσο, δεν επέλεξα αυτό το επάγγελμα μόνο για βιοποριστικούς λόγους. Ευτυχώς, αν με ρωτάτε. Δεν μπορώ να με φανταστώ να ασχολούμαι με κάτι που δεν μου ταιριάζει, απλώς και μόνο για τα χρήματα. Ομοίως, η συγγραφή ξεκινά ως μια εσωτερική ανάγκη. Όταν ξεκίνησα να αρθρογραφώ και έλαβα τις πρώτες θετικές αντιδράσεις για την επιρροή που ασκούσαν τα κείμενά μου βεβαιώθηκα γι΄ αυτό που ήδη ήξερα στην καρδιά μου: ένας από τους λόγους που γεννήθηκα ήταν για να γράφω. Αν κάποτε βγάλω κάποια παραπάνω χρήματα είναι καλοδεχούμενο, αλλά δεν είναι ο στόχος. Στόχος είναι το ίδιο το ταξίδι της συγγραφής.
Πλησιάζοντας προς το τέλος, τί σημαίνει για ΄σας η λέξη Πεζοδρόμιο, που είναι και το όνομα της free press μας;
Ασφάλεια, κάθε μικρό ή μεγάλο ταξίδι με τα πόδια, κάτι που αγαπώ πολύ να κάνω όποτε ταξιδεύω. Για μένα δεν υπάρχει πιο ωραία αίσθηση από το να τριγυρνάς σε μια ξένη πόλη, να χάνεσαι στους δρόμους της, βιώνοντας την εμπειρία με όλες σου τις αισθήσεις ενώ παράλληλα νιώθεις την ασφάλεια της διαδρομής. Δεν είσαι σπίτι και την ίδια στιγμή είσαι κάπου που αισθάνεσαι σαν το σπίτι σου.
Διαβάστε επίσης: